Komitet Sterujący Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast 1 sierpnia 2025 r. zatwierdził listę rankingową naboru w ramach programu. Na liście znalazło się 19 miast, które otrzymają dofinansowanie. Żagań i Nowa Sól trafiły na listę rezerwową – z realnymi szansami na wsparcie finansowe. Projekt Żar sklasyfikowano dopiero na 69. miejscu.
– Trudno się dziwić – mówi były pracownik żarskiego urzędu. – Z osób, które pracowały przy projekcie „norweskim” [z którego miasto pozyskało ponad 16 milionów złotych], praktycznie nikt już nie pracuje w urzędzie. To byli ludzie z dużą wiedzą merytoryczną, dobrze przeszkoleni. Niestety, nie chcieli lub nie mogli współpracować z obecną władzą. Teraz mamy tego efekt.
Jeszcze niedawno burmistrz Edyta Gajda mówiła: – Jestem dumna z projektu szwajcarskiego, który opracowaliśmy w pół roku, aplikując o ponad 80 milionów złotych dla Żar. Cieszę się również z mniejszych projektów, które już są oceniane pozytywnie. To efekt skutecznej pracy całego urzędu – podkreślała burmistrz.
Ogromny rozwój – nie dla wszystkich
Każde z 19 miast zakwalifikowanych do programu zawnioskowało o kilkadziesiąt milionów złotych – od 51 do nawet ponad 80 milionów. Wspólnym mianownikiem projektów jest szeroko rozumiany rozwój miast – poprawa jakości życia mieszkańców i przeciwdziałanie negatywnym trendom, takim jak odpływ ludności do większych aglomeracji.
Zakres planowanych przedsięwzięć obejmuje m.in. inwestycje w transport publiczny, bezpieczeństwo, ekologię, edukację, przedsiębiorczość czy wsparcie dla organizacji pozarządowych.
Lista rezerwowa – wciąż z nadzieją
Na liście rezerwowej znalazło się 5 miast: Świętochłowice, Żagań, Nowa Sól, Konin i Sandomierz. Oznacza to, że mogą one pracować nad Kompletną Propozycją Projektu i – jeśli pojawią się oszczędności wśród 19 finalistów – mają szansę na dofinansowanie.
Włodarze Żagania i Nowej Soli aktywnie zabiegali o obecność na tej liście – prowadzili rozmowy z parlamentarzystami, jeździli do Sejmu, intensywnie lobbowali na rzecz swoich miast. A co w tym czasie robiła władza Żar?
Jak wyglądał nabór?
Nabór rozpoczął się w marcu 2024 roku. Do udziału zaproszono 139 średniej wielkości miast, które – zgodnie z Krajową Strategią Rozwoju Regionalnego – uznane zostały za tracące lub zagrożone utratą funkcji społeczno-gospodarczych.
W pierwszym etapie, do 16 stycznia 2025 roku, miasta mogły składać Wstępne Propozycje Projektów. Wnioski złożyło 119 miast, z czego 117 przeszło ocenę formalną. Następnie ocenę merytoryczną przeprowadzili zewnętrzni eksperci, a jej wyniki zatwierdził Komitet Sterujący.